Rozmnażanie - Wychów młodych matek - Mateczniki rojowe

Najlepiej poznanym powodem pojawiania się w ulu młodych matek jest nastrój rojowy, który służy zachowaniu gatunku i rozmnażaniu. Wśród przyczyn nastroju rojowego wymienić można przepszczelenie ula, niewydolność starej królowej, zbyt wąski wylot z ula oraz zbyt wysoką temperaturę wnętrza.

Komórki, w których pielęgnowane są matki, rozpoznać można dzięki wyraźnie wystającemu "kapeluszowi". Ponieważ między komórkami robotnic i trutni nie ma dostatecznie dużo miejsca na zbudowanie mateczników, ale też i z pewnych innych względów, komórki te są umieszczone na krawędziach plastrów lub niszach gniazda. Ich pojawienie się jest ograniczone do okresu rojowego, trwającego u pszczół miodnych do połowy kwietnia do połowy lipca. W trakcie przygotowań do rójki panująca królowa jest zmuszona do złożenia jaj w zbudowanych zaczątków mateczników, zwanych miseczkami matecznikowymi. Komórki te zakładane są w odstępach czasowych, a maksymalna ich liczba ograniczona jest do 10, góra 14. Mateczniki rojowe można także wykorzystywać do poddawania matek w rodzinach, jeśli z hodowlanego punktu widzenia pochodzą z dobrych rodzin. Nie jest to jednak dobra metoda ich wychowu. Wszystkie obecne metody hodowlane wykorzystują wielokrotnie zasadę wychowu matek z larw robotnic. Raz wyselekcjonowany dobry materiał hodowlany przy metodzie przekładania larw można łatwo rozmnożyć 100-, 1000-krotnie, a nawet 10 tysięcy razy.