czwartek, 29 października 2020

Pszczoły i osy wiele różni - Pszczoły

 ... mają ciemnobrązowe, szare lub brązowo - żółte pokryte włoskami ciało i włochate odnóża. 

... są wegetariankami i interesuje je wyłącznie zbieranie pyłku oraz nektaru z kwiatów, by wytwarzać miód. Z tego powodu prawie nigdy nie można ich spotkać przy naszych nakrytych obrusami stołach.

... mieszkają w ulach lub budują gniazda w osłoniętych przestrzeniach, tworząc tam równoległe plastry z wosku. Jeśli zbudują gniazdo w ścianie, nie wpływa ono na konstrukcje budynku.

... zimują w swojej rodzinie wraz z matką. Gdy nadchodzi wiosna, matka zaczyna składać jaja, podczas gdy robotnice karmią larwy, sprzają, budują plastry, strzegą i dostarczają żywność.

... nie są agresywne, ale mogą zaatakować, jeśli poczują się zagrożone. Żądła używają wyłącznie w niebezpieczniej dla siebie sytuacji, jest ono wyposażone w haczyki, które łatwo zaczepiają się w ofierze i wyrywają aparat żądłowy. Pszczoła wówczas ginie.



środa, 28 października 2020

Pszczoły samotnice

 Większość gatunków pszczół w Szwecji to samotnice, które nie mieszkają w ulach ani społecznościach i nie produkują miodu - wykorzystują jedynie nektar jako paliwo lotnicze. Oddają nam one jednak wielką przysługę, latając z kwiatka na kwiatek i zbierając pyłek. Niektóre gatunki są wyspecjalizowane i podczas swoich wypraw po żywność wybierają tylko jeden gatunek kwiatów, jednak większość siada na różnych roślinach. Jako że nie mają społeczności, której muszą bronić, rozwinęły jedynie miękkie żądło, ale używają go bardzo rzadko.

W odróżnieniu od pszczół miodnych żyjących w społeczności wszystkie samice są płodne i mogą składać jaja. Zapłodniona samica wyszukuje odpowiedni otwór, gdzie składa jaja, z których wykluwają się larwy, przemieniające się następnie w poczwarki, a na koniec w dorosłe pszczoły. Niektóre gatunki potrafią zimować w formie poczwarki, aby następnie wygryźć się latem, inne przeczekują zimę w swoich jamkach jako dorosłe osobniki. Tam siedzą przyczajone, aż powietrze się ogrzeje, najlepiej powyżej 15 stopni, i przyjdzie pora ruszyć w pierwsze loty.

Większość gatunków składa jaja w zagłębieniach w ziemi, jednak niektóre wolą umieszczać je w korytarzach w martwym drewnie. Wykorzystując korytarze już zrobione przez inne owady albo takie, które istnieją w roślinach o porowatym wnętrzu, np. czarnym bzie i malinach. Niestety pszczoły samice mają coraz większe problemy ze znalezieniem naturalnych miejsc gniazdowania, co doprowadziło do tego, że wiele gatunków całkowicie przestało istnieć lub ich populacja ogromnie spadła.



poniedziałek, 19 października 2020

Trzmiele

 Podobnie jak pszczoły miodne, trzmiele to ważne owady zapylające zarówno rośliny dziko rosnące, jak i uprawne. Także one żyją w społecznościach z matką, jednak znacznie mniejszych, i budują też często gniazda w zagłębieniach w ziemi lub w stosach kamieni. Dzięki pokrytemu włoskami ciału trzmiele nie są szczególnie wrażliwe na zmiany pogody, przez co spotyka się je już na początku sezonu, kiedy wciąż jest raczej chłodno. Nie latają daleko, są więc doskonałymi mieszkańcami ogrodu dla każdego, kto wczesną wiosną potrzebuje dodatkowej pomocy w zapylaniu.



środa, 14 października 2020

Pszczoły miodne

 Większość ludzi kojarzchy pszczoły z naszą pszczołą miodną, która mieszka w ulach i wytwarza miód. Pszczoła miodna żyje w dużych społecznościach ze składającą jaja matką, trutniami oraz robotnicami. 

Przez długi czas znano tylko cztery gatunki pszczół: pszczołę zachodnią, wschodnią i karłowatą i olbrzymią. Dzisiaj wyróżniamy dziewięć gatunków, które żyją w społecznościach. Pięć z nich to pszczoły normalnych rozmiarów, budujące w osłoniętych miejscach równolegle plastry woskowe. Pozostałe pszczoły budują plastry w przestrzeni otwartej. Mniejsze gatunki, takie jak pszczoła karłowata i pszczoła buszu wybierają gałęzie nisko rosnących drzew. A te największe - pszczoła olbrzymia oraz pszczoła skalista - żyją na jednym ogromnym, swobodnie wiszącym plastrze wysoko nad ziemią.

W poszczególnych częściach świata różne gatunki pszczół rozwinęły cechy i zachowania specjalne dostosowane do zamieszkiwanych przez nie obszarów. Pszczoła miodna, występowała począatkowo w Afryce i Europie, rozprzestrzeniając się szeroko aż do Uralu. Dzięki człowiekowi można ją obecnie spotkać na całym świecie, nawet na kontynecie amerykańskim i australijskim, gdzie wcześniej nie było rodzaju Apis w ogóle. Dziś Apis mellisfera jest najczęściej spotykanym na świecie gatunkiem pszczół zbierających miód, prawdopodobnie dlatego, że najłatwiej ją hodować. 

W Europie nie istnieją inne gatunki zbierających miód pszczół niż Apis mellifera, a przez dziesiątki tysięcy lat rozwinęło się kilka podgatunkó. Apis mellifera, pszczoła środkowoeuropejska, czarna lub ciemna, jak czasem się ją nazywa, występowała na naszym kontynencie od epoki lodowcowej. Maq dziś największy zasięg geograficzny i stała się ogólnoeuropejskim podgatunkiem o różnych lokalnych nazwach, takich jak pszczoła angielska, niemiecka, norweska i tak dalej. Na Półwyspie Iberyjskim występuje rodzimy podgatunek Apis mellifera iberica, blisko spokrewniony z pszczołą środkowoeuropejską. Apis mellifera ligustica, żółta pszczoła włoska, pochodzi Półwyspu Apeninskiego, gdzie rozwija się dość izolowanym środowisku. O rzut kamieniem stamtąd znajdziemy podgatunek Apis mellifera carnica, nazywamy pszczołą kraińską lub krainką, od regionu Kraina w Słowenii. Jest to najczęściej spotykana pszczoła na wschodzie, w kierunku Karpat, Bułgarii i Ukrainy. Na południu występuje macedońska Apis mellifera macedonia i grecka Apis mellifera cecropia.

W Szwecji w naszych ulach mamy przede wszystkim trzy z tych podgatunków: ciemną pszczołę środkowoeuropejską, żółtą włoską i szarawą krainkę. Poza nimi można też często znaleźć sztucznie wyhodowanego mieszańca: małą brozową pszczołę buckfast. Poszczególne podgatunki charakteryzują się różnymi cechami, a każda z nich ma swoich zwolenników.



poniedziałek, 5 października 2020

Pszczoły miodne, pszczoły samotnice i trzmiele.

 Cztery piąte wszystkich żyjących na Ziemi stworzeń to owady. Niektóre z nich człowiek przyjął na służbę, tak jak w wypadku larw jedwabników wytwarzających cenny jedwab - tradycja ta liczy 5000 lat - lub pszczół produkujących wosk i miód.

Na świecie  istnieje około 17000 gatunków pszczół, z których blisko 290 występuje w Szwecji. Ze wszystkich pszczół świata jedynie niewielka część żyje w społecznościach i produkuje miód. Zaliczają się do nich pszczoły miodne (Apis) oraz trzmiele (Bombus), a także pszczoły bezżądłowe (Meliponini), które nie występują w Europie - są to pszczoły społeczne, należące do owadów błonkoskrzydłych. Pozostałe to różne pszczoły samotnice, które żyją pojedynczo, na przykład murarki, miesierki i makatki.



czwartek, 1 października 2020

Dbaj o pszczoły

 Pszczoły, trzmiele i inne owady pełnią jedną  z najważniejszych funkcji na świecie: zapylają, a więc umożliwiają zapłodnienie roślin. Dzięki ich mozolnej pracy zwiększają się nasze plony i przybywa roślin stanowiących pożywienie dla wielu zwierząt. Jest to całkowicie darmowa usługa, z której my, ludzie, codziennie korzystamy.