Siła rodziny pszczelej

Na wiosnę w okresie kwitnienia roślin, rodziny pszczele osiągają liczebność od 20 do 30 tysięcy pszczół. Dzięki znanemu już w tym momencie podziałowi ról każda pszczoła efektownie wykonuje swoje zadanie. Niemal połowa z nich zajmuje się zgromadzonymi zapasami, druga połowa zdobywa nowe pożywienia.
Jeśli na przykład rodzina liczy 10 tysięcy pszczół zbieraczek, wśród których w ciągu owocnego dnia każda wykona dziesięć lotów, odwiedzając każdorazowo 50 kwiatów, wówczas liczby charakteryzujące zbór pyłku przedstawiają się imponująco - każdego dnia pszczoły z jednej rodziny pszczelej odwiedzają miliony kwiatów.

Perfekcja w informowaniu oźrodłach pożytku

Wykorzystując taniec i przekazywanie niewielkich porcji przyniesionego nektaru, pszczoły są w stanie wybrać najbardziej ekonomiczne źródło do zbierania pożytku i podzielić się tą informacją z resztą rodziny. Dokładność w odnajdywaniu wybranego źródła pszczoły zawdzięczają swojej legendarnej wydajności. Cecha ta jest również wyjątkowo korzystna dla samych roślin, ponieważ gdy potrzebni są skrzydlaci kurierzy do przenoszenia pyłku, pszczoły pojawiają się w odpowiednim miejscu. Ich zdolność komunikacyjna istotnie zwiększa wydajność zbierania pyłku, ponieważ zapamiętują one lokalizacje i czas zbierania pożytku, dzięki czemu później wracają dokładnie w o samo miejsce. Wytwarzanie nektaru i dojrzewanie pyłku jest u większości roślin ograniczone do określonych pór dnia. Jeśli pszczoły zbieraczki odkryją tą porę, do danej rośliny będą przylatywać niemal wyłącznie w tym czasie.
Jest to, oczywiście, korzystne zarówno dla roślin, jak i dla pszczół, ponieważ poza określoną porą dnia pyłek kwiatów nie jest zdolny do zapłodnienia. Widać tu jak na dłoni doskonałe ewolucyjne przystosowanie pszczół do zapylania roślin.

Skuteczność zapylania

W toku ewolucji rośliny przystosowały się - z wzajemnością - do owadów zapylających. W okresie zapylania rośliny przyciągają zwierzęta atrakcyjne pachnącymi kwiatami o jaskrawych barwach, oferując im słodki nektar i pyłek. U każdej rośliny gotowość do zapylania rozwija się dla każdego kwiatu osobno i na okres wielu dni - w tym czasie rośliny prześcigają się w wabieniu owadów. Tak dla nich, jak i dla zwierząt najważniejsze jest wykorzystanie szansy.
Wyjątkowo wygląda w tym kontekście przywiązanie pszczół do kwiatów, zwane wiernością kwiatową. Podczas lotu pszczoły zbieraczki kierują się zawsze do jednego gatunku kwiatów, przenosząc ich pyłek ze sobą i pozostawiając go na innych kwiatkach tego samego gatunku roślin. Przyczyną tego nie jest jednak wybiórczość pszczół, lecz ich dążenie do racjonalnego zbierania pyłku - a to pracowite owady mogą osiągnąć, wyłącznie koncentrując się na kwiatach jednakowej budowy.

Pszczoły - niezbędne w naturalnej gospodarce

Oprócz pszczół miodnych, do wielkiej rodziny tych owadów należy ponad 450 gatunków żyjących samotnie pszczół dzikich, a także dalsze 50 gatunków pszczół z powodzeniem wiodących na poły socjalny tryb życia. Wszystkie pszczoły mają wspólną cechę: dietę wegetariańską, buzującą na słodkim nektarze i bogatym w białko pyłku różnych gatunków kwiatów. Większość dzikich gatunków pszczół wykazuje specjalizację w odniesieniu do określonego gatunku roślin i potrafi przetrwać wyłącznie w jego otoczeniu. Nie ogranicza to zdolności tych pszczół do zapylania, ponieważ dla wybranego gatunku to właśnie one są niezbędne.
W trakcie wielkiego wiosennego zakwitania roślin pszczoły dzikie i te żyjące na poły społecznie nie są jednak w stanie zapylić wszystkich roślin. Z tego powodu światła reflektorów są kierowane na pszczoły miodne - najwydajniejsze zapylacze. Cechy szczególnie predenstynujące pszczoły miodne do tego zadania to: przywiązanie do kwiatów, rozwinięty instynkt społeczny i związana z nim cecha gromadzenia pokarmu, zdolność komunikacji (np. "taniec pszczół"), duża liczebność oraz powszechna dostępność odpowiedniego dla nich pokarmu.