Stanowisko na odkłady - Pozostawienie młodej rodziny na pasieczysku z rodzinami macierzystymi

Nie zawsze udaje się zastosować do wielokrotnie powtarzanego zalecenia aby młodą rodzinę umieszczać poza zasięgiem lotów rodziny macierzystej. Nie jest to jednak powód do rezygnacji z tworzenia nowych rodzin, ponieważ nawet w takiej sytuacji można podjąć pewne środki. Młode rodziny, które zamierzamy pozostawić na pasieczysku z rodzinami macierzystymi, powinny mieć większą siłę. Należy je przetrzymać w ciemności przez całą dobę. Przez ten czas w początkowej "zbieraninie" osobników wykształci się swoiste poczucie wspólnoty. Przerwa taka ponadto skłoni owady do ponownej orientacji w lokalizacji. W rezultacie, po przerwie tylko niewielka ilość pszczół powróci do macierzystej rodziny. W trakcie przetrzymywania odkładu w zaciemnionym i chłodnym pomieszczeniu należy zapewnić pszczołom dostęp świeżego powietrza, a do jednego plastra z suszem należy wlać trochę wody. Koniecznie trzeba również dopilnować, aby wystawienie rodziny i otwarcie wylotu nastąpiło wieczorem, ponieważ dzięki temu owady zaczną orientować się w otoczeniu i zapamiętają nowe miejsce.

Stanowisko na odkłady.

W dużych pasiekach bardzo wygodne jest przygotowanie specjalnego stanowiska dla nowo utworzonych odkładów. Szczególnie polecane są miejsca, do których można szybko dotrzeć. Dla ułatwienia sobie pracy, można odkłady umieścić na wyższym stojaku, o ile nie planujemy dodawać im więcej niż dwa korpusy.

Racjonalne tworzenie nowych rodzin - Tworzenie odkładów składańców.

Jest to zagadnienie interesujące tylko w odniesieniu do pszczelarzy zajmujących się wychowem matek pszczelich, ponieważ w przypadku dużej pasieki młode pszczoły można gromadzić wraz z zasklepionym czerwiem, i wykorzystać je najpierw do wychowu matek, a następnie utworzyć z nich nowe rodziny o żądanej sile.

Racjonalne tworzenie nowych rodzin

Tworzenie nowych rodzin można zracjonalizować, w zależności od potrzeb i stanu rodzin pszczelich w pasiece. Ule dla nich można zawczasu przygotować w dowolnej ilości. Gdy tylko rodzina macierzysta osiągnie odpowiedni stopień rozwoju, wystarczy zasiedlić przygotowane ule i przenieść je na docelowe stanowisko. Przy sprawnym działaniu można w ten sposób jednego dnia utworzyć pięć, 10, 20 - a nawet więcej - nowych rodzin.
Nowe rodziny stanowić powinny możliwie duży odsetek wszystkich pszczół w pasiece - 60% do 100% liczebności pasieki. Selekcję możemy wówczas prowadzić już na nowych rodzinach, poprawiając w ten sposób jakość pszczół w pasiece. W przypadku zbyt wielu nowych rodzin można zaplanować sprzedaż części z nich i zapewnić przy tym pasiece zyski.

Tworzenie odkładów - Poszukiwanie matki

Zdarzają się sytuacje, kiedy konieczne jest odszukanie matki w rodzinie. Nie jest to jednak zalecane, gdy chodzi o wykorzystanie zaczerwionych plastrów do utworzenia młodej rodziny. Jeśli przy wybieraniu do nowej rodziny plastrów z czerwiem zostanie zauważona matka, należy taki plaster odstawić na bok. Można wtedy zabrać z macierzystej rodziny odpowiednie plastry wraz z pszczołami i od razu umieścić je w skrzynce lub w korpusie. Innym zabiegiem hamującym nastrój rojowy jest zabieranie pszczół do odkładu z plastrów z czerwiem niezasklepionym. Inne aspekty przygotowania odkładu - ułożenie plastrów, przeniesienie na nowe stanowisko - są identyczne jak w przypadku wcześniejszych opisów.

Tworzenie odkładów - Tworzenie odkladów z wykorzystaniem przewieszenia zaczerwionych plastrów.

Te plastry z zasklepionym czerwiem, które przy okazji poszerzania rodzin zostają przewieszone do korpusów miodni, można wraz ze znajdującymi się na nich pszczołami wyjąć i wykorzystać do utworzenia odkładu. Jego siła będzie taka sama jak w opisanych wcześniej metodach. Odpada tu poszukiwanie matki, ponieważ o ile nie wydarzyło się nic nieprzewidywanego, znajduje się ona pod kratą odgrodową. Jeżeli wszystkie komórki z czerwiem są już zasklepione, dla zapewnienia wychowu matki należy dołożyć plaster z młodym czerwiem. Czasem zdarza się, że pszczoły budują na przewieszonym do miodni plastrze mateczniki. Jeśli czerw pochodzi z rodziny zasługującej na dalsze użytkowanie, można te mateczniki wykorzystać do wychowania nowej matki.

Tworzenie odkładów - Odkład "z zaproszeniem pszczół"

Opisane powyżej metody pozwalają na omiatanie pszczół z rodzin w zależności od ich siły i nastroju, a także potrzeb pszczelarza. Zarówno pszczoły, jak i plastry z czerwiem pochodzić mogą z różnych rodzin, co umożliwia wykonanie tzw. składańców. W przypadku tworzenia odkładu z wykorzystaniem "zaproszenia pszczół", tylko plastry z czerwiem mogą pochodzić z różnych rodzin - same pszczoły muszą pochodzić z jednej rodziny.
Sposób postępowania:
- utworzenie nowej rodziny "z zaproszeniem pszczół" wykonujemy w ulu wielukorpusowym takiego samego typu, jak w pozostałej części pasieki i umieszczamy w nim tyle plastrów, ile potrzebne będzie do utworzenia odkładu o planowanej sile
- w rodzinie macierzystej zdejmujemy korpusy z miodni. Z rodni wybieramy dwa zaczerwione plastry, takie, które w większości zawierają komórki zasklepione, ale także trochę młodych larw. Omiatamy je z pszczół
- wyjęte plastry umieszczamy w przygotowanym korpusie i dodajemy plastry okrywające - jeden pusty i drugi z pokarmem
- na miejsce zabranych plastrów do gniazda rodziny macierzystej wkładamy po jednym pustym plastrze i węzie. Nakładamy z powrotem kratę odgrodową i korpusy miodni
- na górze macierzystego ula umieszczamy korpus z zaczerwionymi plastrami, plastrami okrywającymi: pustym i z pokarmem dla nowej rodziny tworzonej "z zaproszenia pszczół". Na to nakładamy dotychczasową i nową folię oraz daszek
- kilka godzin później plastry górnego korpusu są zasiedlone, a do nowego odkładu wprosiło się dostatecznie dużo pszczół, aby ogrzać znajdujące się tam plastry z czerwiem. Matka, ze względu na rozdzielającą korpusy kratę odgrodową, nie może przedostać się do góry, ale jej obecność jest odczuwalna dzięki pracy robotnic rodziny, które karmią i ogrzewają larwy w przedszkolu. Teraz można odebrać młodą rodzinę. W korpusie z utworzonym odkładem znajduje się od czterech do pięciu plastrów, zaś pozostałe miejsca są wolne. Nie jest to wprawdzie konieczne, można jednak ograniczyć gniazdo zatworami
- zakładamy w korpusie nowej rodziny daszek i denice, w razie konieczności zamkniętą rodzinę odstawiamy do wieczora w chłodne miejsce. Przenosimy ją w docelowe miejsce i tam wieczorną porą otwieramy wylot ula.

Tworzenie odkłaów - Postępowanie w użyciu skrzynek odkładowych

- Przygotowujemy skrzynkę na odkład i umieszczamy w niej pusty plaster, ramki z węzą i ewentualnie plaster z pokaremem
- W wybranej rodzinie macierzystej zaglądamy do miodni. Wybieramy dwa plastry z zasklepionym czerwiem. W młodej rodzinie potrzebne będą młode robotnice gwarantujące przetrwanie. Pozostałe na plastrze dorosłe pszczoły zmiatany z powrotem do rodziny macierzystej
- Omieciony z pszczół plaster z czerwiem przekładamy do skrzynki na odkład. Jako plastry okrywające wykorzystujemy zabrane wcześniej i omiecione z pszczół plastry: pusty i z pokarmem
- Zamykamy skrzynkę. Aby umożliwić pszczołom okrycie plastrów z czerwiem, pozostawiamy w bocznej ścianie otwory wlotowe, a do samego środka strzepujemy pszczoły z rodziny macierzystej. Potrzebne będą pszczoły zebrane z czterech do pięciu plastrów. Oczywiście, przy okazji część pszczół ucieknie. Zabierając pszczoły z ula macierzystego, powinniśmy wybierać owady z ramek pracy lub plastrów z otwartym czerwiem. Ich zabranie pozbawia nastroju rojowego rodzinę macierzystą.
- Strząśnięte na wylot pszczoły, stosownie do podpowiadanego przez instynkt zachowania, pospieszą w głąb ciemnej skrzynki. Ponieważ znajdujące się wśród nich matka i trutnie nie pokonują stojącej im na drodze kraty odgrodowej, będzie można zwrócić je do macierzystej rodziny.
- Skrzynka jest następnie zamykana i odstawiana w chłodne miejsce. Wieczorem przenoszona jest na stanowisko znajdujące się poza zasięgiem lotów rodziny macierzystej, gdzie otwiera się jej wylot.

Tworzenie odkładów

Do utworzenia odkładu wybiera się pszczoły z rodzin produkcyjnych. Powinno się wtedy jednak pozostawić matkę w rodzinie macierzystej.
Aby bez większych problemów osiągnąć takie rozdzielenie rodziny - to znaczy bez dodatkowej pracy związanej z gorączkowym poszukiwaniem matki, korzystamy zwykle ze środków pomocniczych. Szczególnie przydatne są skrzynki z kratą odgrodową pozwalające łatwo oddzielić trutnie od robotnic. Produkowanie obecnie skrzynki na odkłady mają dna z siatki, co zapewnia im dobry przewiew, a jednocześnie sprawia, że dobrze nadają się do transportu.