Wybór pewnej metody.

Przed poddaniem matki dobrze jest przeanalizować panujące w rodzinie zależności. Rodziny przez długi czas pozostawione bez matki nie zaakceptują nawet najlepszej królowej. Wyraźnie świadczy to o panującej wśród nich rywalizacji - aby przyjęły nową matkę, trzeba wykształcić u nich poczucie więzi z królową. W tym celu często przeprowadza się próbę na obecność matki i dopiero przy tym plastrze z czerwiem poddaje się nową matkę.
Respektując podstawowe zasady, przeprowadzanie operacji poddanie matki jest proste i szybkie staje się dla pszczelarza czynnością rutynową. Poddawanie matek w odkładach z czerwiem i w sztucznych rojach zalicza się do metod najbezpieczniejszych. Ale nawet dziewięciodniowy okres budowy matecznika ratunkowego jest bezpiecznym sposobem. Wreszcie, do pewnych metod można także zaliczyć poddawanie z wykorzystaniem rodzinek weselnych lub odkładów.

Odpowiednie klateczki

Drewniane klateczki używane do izolacji lub poddawania matek są równie odpowiednie, co specjalne projektowane dla matek klateczki transportowe. Ze względu na swoją szerokość są one poddawane w jednej ramce. Wąskie klateczki zajmują szerokość pojedynczej uliczki. Wszystkie typy klateczek muszą gwarantować matce ochronę przed działającymi czasem w afekcie pszczołami, a przy tym umożliwić robotnicom opiekę nad nią - jej pielęgnację i przekazywanie jej pożywienia przez siatkę ochronną. Klateczki muszą być, oczywiście, łatwe w obsłudze, pasować do każdej uliczki i mieć komorę pokarmową z ciastem.

Feromony - Zwiększenie wydzielania feromonów.

Lepsza opieka nad matką w rozrastającym się uliku weselnym lub odkładzie wpływa dodatnio na wydajność czerwienia, jak również wydzielenie feromonów. Pewien wzrost produkcji feromonów osiąga się także po umieszczeniu przeznaczonej do poddania, zamkniętej w klateczce matki, w uliczce pomiędzy plastrami. Pozwala to robotnicom opiekować się taką matką poprzez otwory klateczki. Jednodniowe zamknięcie matki przed wydaniem jej "na pastwę rodziny" także korzystnie wypływa na pogodzenie zapotrzebowania na feromony z ich produkcją.

Feromony - Obniżenie zapotrzebowania na feromony.

Można je osiągnąć poprzez zamknięcie matki w klateczce lub zabranie jej z rodziny. To ostatnie rozwiązanie wywołuje jednak spore poruszenie wśród pszczół, kiedy tylko ustanie produkcja feromonów. Utratę matki rodzina zauważa już po jednej, góra dwóch godzinach i wtedy z ula wyruszają grupy poszukiwawcze, rozglądające się za matką w okolicy ula i na jego przedniej ścianie. Najpóźniej po upływie doby osierocone owady przystępują do budowy mateczników ratunkowych, co można rozpoznać po powiększeniu i zaokrągleniu przez robotnice komórek z czerwiem pszczelim, a wreszcie - formowaniu miseczki ratunkowej. Gdy od zniknięcia matki mija 10 dni, w gnieździe znajdują się tylko zasklepione komórki z czerwiem - larwy robotnic zostają zasklepione po dziewięciu dniach, trutni - po 10. W zależności od siły rodziny, predyspozycji i liczby małych larw, budowane jest od 10 do 14 mateczników ratunkowych. W tym momencie zapotrzebowanie roju na feromony jest na bardzo niskim poziomie. Zaspokoi je nawet tak znikoma ilość, jaką produkuje nieunasieniona matka, dlatego jest to moment, kiedy z powodzeniem można poddać rodzinie jakąkolowiek dobrą matkę. Przedtem konieczne jest jednak zniszczenie zbudowanych przez rodzinę mateczników ratunkowych. Trzeba także pamiętać, aby dać nowej matce i jej przyszłym "poddanym" trochę czasu na oswojenie się ze sobą.

Feromony

Matka ma w swoim roju strategiczne znaczenie. Jest nosicielką materiału genetycznego. Gwarantuje jedność rodziny i harmonię jej funkcjonowania. Otacza ją świta służących, które karmią, czyszczą i opiekują się nią, cały czas dotykając ją swoimi czułkami. W ten sposób robotnice zbierają na czułki i rozprowadzają w rodzinie feromony matki. W feromonach zawarte są ważne informacje o kondycji matki i o dalszym rozwoju rodziny. Im więcej feromonów otrzymują pojedyncze osobniki, tym większe jest poczucie wspólnoty w ulu. W rodzinach dobrze zaopatrzonych w feromony panuje ponadto atmosfera ogólnego "podbudowania" - do tego stopnia, że zbłąkanym lub przywabionym do ula owadom z innych pni zdarza się pozostać w takiej rodzinie.
Niezapłodnione matki praktycznie nie produkują feromonów. Ich wydzielanie zaczyna się dopiero po locie godowym, przy czym matki w ulikach weselnych produkują go tylko tyle, ile potrzebne jest dla niewielkiej liczby towarzyszących pszczół. Już choćby z tego powodu zwykła próba przeniesienia matki "prosto z lotu godowego" do silnej rodziny jest skazana na porażkę. Aby docelowa rodzina przyjęła matkę, trzeba albo obniżyć zapotrzebowanie na feromony, albo zwiększyć ich wydzielenie przez matkę.

Podstawowe zasady poddawania matek.

- Wymiana nie jest możliwa, jeśli rodzina, odkład czy sztuczny rój mają już matkę, podobnie jest, gdy pszczoły mają już mateczniki
- Otwarty czerw umożliwia umożliwia wychowanie mateczników ratunkowych, co daje pszczołom wybór pomiędzy samodzielnym wychowem a akceptacją poddanej matki
- Łagodne rasy lepiej przyjmują poddane matki niż rasy agresywne
- W słabych rodzinach feromony poddawanej matki szybciej są rozprowadzane wśród populacji
- Odkłady bez trutni i czerwia trutowego są bardziej skłonne zaakceptować poddaną matkę
- Podkarmianie ma korzystny wpływ na wymianę matki - o ile, oczywiście, nie stwarza się w ten sposób innym pszczołom zachęty do rabunku !
- To, jak bardzo matka jest w danej społeczności pożądana, zależy głównie od jej jakości. I tu znowu powraca zagadnienie wydajności składania jaj i ilości feromonów, których wydzielanie jest dla nas niemierzalne.