Sterowanie lokalizacją rodni poprzez zastosowanie ramek pracy - Postępowanie z ramkami pracy

Ramki pracy w leżakach i stojakach dostępne są bez problemu niemal w każdym ułożeniu. Inaczej wygląda sytuacja w ulach wielokorpusowych. Zasadniczo najlepszym miejscem na wstawienie ramek jest tu dolny korpus, dzięki czemu to tam powstanie rodnia. Jeśli zazwyczaj nie korzysta się z kraty odgrodowej, w tym przypadku trzeba zrobić wyjątek, w przeciwnym razie zaczerwione zostaną plastry nawet w trzecim korpusie. Aby nie utrudniać sobie przyszłych przeglądów i nie odbierać sobie możliwości wycięcia czerwia trutowego do kontroli warrozy - a tym samym poprawić wygodę manipulowania ramkami pracy, umieszcza się je w drugim korpusie. Jeśli korzysta się z ramek pracy z poziomą listewką działową, dolna ich część powinna leżeć jak najgłębiej przy czerwiu. Zapewnia to dodatkowo skuteczne wyłapywanie roztoczy warrozy.

Sterowanie lokalizają rodni poprzez zastosowanie ramek pracy - Rodziny na dwóch korpusach

Przykłady:
1. Rodzina ma obfite zapasy pokarmu, natomiast rodzina znajduje się głównie w dolnym korpusie, i tylko półkoliście obejmuje od czterech do pięciu plastrów górnego korpusu. W tym przypadku ramkę pracy umieszczamy na drugim lub trzecim miejscu w górnym korpusie. Najlepiej wykorzystać tu ramkę pracy podzieloną na pół, wtedy pszczoły będą miały wybór, którą cześć zabudują jako pierwszą. Po dwóch, trzech tygodniach należy dołożyć kolejną ramkę pracy po drugiej stronie korpusu.
2. Inna rodzina praktycznie przejadła swoje zapasy pokarmu, zajmuje bez mała wszystkie dostępne plastry, przy czym przeważająca część rodni znajduje się w górnym korpusie. Umieszczenie ramek pracy w dolnym korpusie spowoduje gromadzenie się w nim pszczół i budowę komórek trutowych. W ten sposób zmusza się matkę do zaczerwienia plastrów w dolnym korpusie, co jest jak najbardziej pożądane. Inną opcją jest usunięcie starych plastrów z dolnego korpusu i wstawianie do niego plastrów z czerwiem z górnego korpusu oraz umieszczenie w drugim korpusie - w zależności od dostępności pożytku - pustych plastrów i węzy lub też plastra z pokarmem. Ramka pracy umieszczona jest wówczas w analogiczny sposób: na drugim lub trzecim miejscu, jednak dla odmiany - w górnym korpusie. Teraz rodzina może rozwijać się u góry, zasiedlić dodaną ramkę pracy i zbudować komórki trutowe. Przy kolejnym przeglądzie dodawana jest druga ramka pracy.

Sterowanie lokalizacją rodni poprzez zastosowanie ramek pracy - Ramki pracy w rodzinach na jednym korpusie

W przypadku słabej rodziny jej dążenie do wychowu trutni jest relatywnie niewielkie. W takiej sytuacji można wstrzymać się z wykorzystaniem ramek pracy do czasu, aż rodzina będzie silniejsza i zajmie drugi korpus ula. Kiedy zabraknie ramek pracy, wyjątkowo silne rodziny mogą budować komórki trutowe nawet w wolnych przestrzeniach dennicy wysokiej. To jednak oznacza, że już czas na powiększenie gniazda dodanie plastrów.

Sterowanie lokalizają rodni poprzez zastosowanie ramek pracy

Już wczesną wiosną, mniej więcej od momentu kwitnienia agrestu, pszczoły rozpoczynają wychów trutni. W przypadku braku ramek pracy pszczoły na budowę komórek trutowych wykorzystują wolną przestrzeń w wysokiej dennicy ula, w rogu plastrów lub w innych pustych miejscach. Pojawienie się pierwszego nektaru wskazuje odpowiedni moment na zastosowanie ramek pracy. Ta ramka, na której znajdują się komórki trutowe, stanowi dla rodziny centrum gniazda. Można więc sterować położeniem rodni poprzez odpowiednie przestawienie ramek pracy. Oto dwa przykłady:
1. Ule szafkowe mieszczą od 12 do 14 plastrów w rodni w zabudowie ciepłej. Dla owadów nawet 8 czy 9 plaster stanowi już miejsce odległe od wylotu ula, toteż wykorzystywany jest do magazynowania miodu zamiast do pożądanego przez pszczelarza celu. Ten chciałby oczywiście, aby jak najwięcej plastrów części gniazdowej było zajętych na wychów czerwia. Umieszczając na 10 miejscu ramkę pracy, możemy przedłużyć zasięg rodni w głąb ula. Dodana ramka zostanie, o ile rodzina jest dostatecznie silna, zabudowana plastrem, a królowa złoży w komórkach jaja. Równocześnie zaczerwione zostaną także plastry leżące obok ramki pracy, zwiększając tym samym rozmiary rodni.
2. Zupełnie inny efekt będzie miło umieszczenie ramki pracy w trzecim korpusie ula wielokorpusowego. Jeśli przeprowadzi się taką operację, nie przegradzając przy tym korpusów kratą odgrodową, poddana ramka pracy chętnie zostanie przez pszczoły zagospodarowana i szybko zabudowana plastrem. Konsekwentnie, owady przeniosą tu także swoje gniazdo, a plastry po wygryzieniu się czerwia w dolnym korpusie nie zostaną już zaczerwione przez matkę. Nie jest to, oczywiście, rozwiązanie korzystne dla pszczelarza.

Przyspieszenie rozwoju rodziny - Ramki wielofunkcyjne

Ramki wykorzystywane są do sterowania wychowem czerwia, eliminacji warrozy, wymuszania "prawidłowej" budowy plastrów przez pszczoły, a wreszcie - do zwiększonej produkcji wosku. Nie są w pszczelarstwie niczym nowym, nowością jest jedynie ich zastosowanie jako pułapki na roztocza.

Przyspieszenie rozwoju rodziny - Ramki pracy

Wynalezienie węzy stanowi jedno z przełomowych wydarzeń w historii pszczelarstwa. Dzięki niej pszczoły mogą w dużym stopniu powielać ten sam schemat budowy. To z kolei umożliwia utrzymywnia plastrów zawierających niemal wyłącznie komórki pszczele. Jednak "posłuszne" zachowanie pszczół może odbić się rykoszetem, jeśli nie respektuje się potrzeb rodziny. Harmonijnie rozwijająca się rodzina w okresie wegetacji musi posiadać trutnie. Zastosowanie ramek pracy daje owadom możliwość swobodnego rozwoju, w tym również wychowu trutni. W zależności od aktualnej sytuacji w rodzinie i jej nastroju, pszczoły mogą budować komórki pszczele lub trutowe. W przypadku rozwoju rodziny pojawia się nastrój rojowy, a w ramce pracy budowane są wyłącznie komórki trutowe. W ramkach pracy wykorzystywane są ramki bez drutu. Do górnej beleczki można przykleić początkowy pasek węzy. Ponieważ taka ramka umieszczana jest pomiędzy zabudowanymi plastrami, pszczoły nie mają innego wyboru, jak tylko budować na niej plaster równolegle do pozostałych. Wykorzystywane są albo ramki pełne, albo podzielone poziomą listewką na dwie części.

Przyspieszenie rozwoju rodziny

W niektórych latach rozwój rodziny pozostaje w tyle za postępującą wegetacją roślin. Chciałoby się wtedy tak pokierować pszczołami na wiosnę, aby szybciej osiągnęły pełny rozwój i gotowość do efektownego zbierania nektaru. Niestety, wiąże się z tym ryzyko chybionej interwencji.
Pewne sukcesy można osiągnąć poprzez odsklepienie plastra z zapasem, jak też poprzez podkarmianie pszczół miodem wielokwiatowym lub ciastem. Rzeczywiście wpływ takich działań na rozwój rodziny zależy od warunków klimatyczno - pożytkowych, na co niestety nie mamy wpływu. Dopiero nadejście dłuższych dni i rosnących temperatur, w połączeniu z obfitym występowaniem pożytku, zachęcają pszczoły do zwiększenia ilości czerwia. Decydującym czynnikiem jego rozwoju jest siła rodziny i dostępność zapasów pokarmu. Zwykło się mówić, że do wykarmienia jednej pszczoły potrzebna jest jedna komórka pyłku i jedna miodu. Aby powiększyć rodnie i zwiększyć ilość czerwia, pszczoły na bieżąco oczyszczają komórki z pokarmem, co daje dodatkowo złudzenie występowania pożytku. W taki sposób zwiększa się liczba plastrów z czerwiem kosztem ilości zapasu pokarmu, co przy okazji powoduje wyjadanie zapasów pierzgi.