sobota, 29 lipca 2017

Naturalne gniazdo - Budowa plastra

Podłoże pod budowę plastra pszczoły sprawdzają żuwaczkami, oceniając jego sztywność - wszelkie luźne części są z miejsca usuwane. Drobne rysy i tym podobne niepewne fragmenty są starannie "łatane" propolisem i woskiem. Dokładność pszczół jest tu w pełni zrozumiała, ponieważ w przypadku odpadnięcia plastra przyszłość rodziny byłaby poważnie zagrożona.

Bez pomocy człowieka rój pszczół buduje znaczną większość komórek pszczelich o średnicy 5,37 mm i głębokości 12 mm. Komórek trutowych powstaje znacznie mniej, mają one głębokość 15 mm i średnicę 6,7 mm. Jedne i drugie komórki ułożone są nieznacznie pod kątem w stosunku do płaszczyzny poziomej i skierowane lekko skośnie ku górze. Komórki pszczele służą do rozwoju larw robotnic i do magazynowania miodu i pyłku. W komórkach trutowych rozwijają się larwy samców, bywa też w nich składowany miód.  Pyłek praktycznie nigdy tam nie trafia.


Naturalne odstępy między plastrami możemy zmienić w przypadku roju budującego gniazdo "na dziko". Jest to jednak wykluczone w przypadku uli rozbieralnych. Odstęp pomiędzy środkami plastrów musi tu wynosić 35 mm, co wynika z głębokości komórek i z minimalnej wymaganej szerokości przejścia pomiędzy plastrami.


Pierwszy zbudowany plaster stanowi serce gniazda. Gdy tylko osiągnie rozmiar kilku centymetrów, zostaje oflankowany dwoma dodatkowymi plastrami. Rozbudowę plastrów kontynuuje się nawet po zakończeniu okresu gromadzenia pożytku - rozpoczęte plastry flankujące są wydłużone, dobudowane są też dalsze plastry. Pomimo utraty dostępu do pożytku pszczoły potrzebują przestrzeni na miód i pyłek, jak również na rozwój potomstwa. Dopóki z lewej i z prawej strony zbudowanych plastrów znajduje się dostatecznie dużo miejsca, dopóty pszczoły kontynuują rozbudowę. Jeżeli tylko rodzina ma dobry i trwały dostęp do pożywienia, to - widząc jej osiągnięcia w budowie gniazda - można tylko kiwać głową z podziwem. Nierzadko plastry osiągają długość przekraczającą nawet pół metra - a przy odpowiednich warunkach mogą osiągnąć wymiary nawet 1 m.

Jeśli nawet przestrzeń do budowy plastrów nie jest ograniczona, jak w przypadku pionowo wydrążonych  ich więcej gniazd, pszczoły nie wykonują niż 10 - 11, dopóki możliwe jest wydłużenie tych już istniejących. Owady te zawsze konstruują plastry w orientacji pionowej, i zawsze równolegle do siebie. Takie rozwiązanie podsunęło naszym przodkom pomysł na skonstruowanie ramek do plastrów, a tym samym uczynienie sztywnej normalnie konstrukcji konstrukcją przenośną. Dopiero to umożliwiło wyciąganie plastrów i pozwoliło zajrzeć do nieznanych wcześniej obszarów pszczelego gniazda.


2 komentarze: