Budowa ciała pszczoły - Oczy i czułki

Wszystkie pszczoły muszą być w stanie orientować się w otoczeniu - czy chodzi tu o mrok ula, czy też o zalaną światłem słonecznym łąkę w trakcie lotu owada. Aby rozróżniać przedmioty, ruch, kolory i kształty w warunkach dobrego oświetlenia, pszczoła posługuje się dwojgiem oczu złożonych i trojgiem dodatkowych na czole - tzw. przyoczkami. Za pomocą przyoczek znajduje się pośrodku głowy, pomiędzy oczami złożonymi, owad jest w stanie ocenić jasność środowiska, w tym również zarejestrować ubytek światła. Równocześnie oczy złożone, w których skład wchodzą tysiące niezależnych oczek, obejmują większy wycinek świata i postrzegają kontrasty.

Pszczoły, co trochę trudno nam sobie wyobrazić, odbierają inne niż ludzie spektrum światła. Co więcej, ich widzenie cechuje mniejsza szczegółowość rozróżniana konturów, co jednak owadom nie przeszkadza, ponieważ przy wyszukiwaniu źródeł pożytku pomagają sobie innymi organami. Pszczoły są także w stanie wykryć wzór polaryzacji nieba. Umożliwia im to określenia położenia słońca, nawet jeśli nie jest ono bezpośrednio widoczne, jak np. w przypadku zachmurzonego nieba.

Do orientacji i komunikacji w ulu służą pszczołom czułki, gęsto obsadzone organami zmysłowymi. Za pomocą czułek pszczoły dotykają świata, wąchają, odczuwają wilgotność powietrza, rejestrują temperaturę czy wartość dwutlenku węgla. Obserwując pszczoły gołym okiem, możemy wprawdzie zauważyć ruch czułek, jednak ze względu na swoje maleńkie rozmiary włochate organy zmysłowe i porowate powierzchnie pozostają niewidoczne. Dzięki organom zmysłowym w czułkach pszczoły mogą reagować nawet na 5-procentowe wahania wilgotności powietrza i zaledwie 0,5-procentowe zmiany temperatury otoczenia i zawartości w nim dwutlenku węgla. Tutaj znajdują się też "punkty pomiarowe" parametrów otoczenia, pozwalając kontrolować klimat ula - orany te umożliwiają pszczołom podjęcie decyzji, czy powinny ul przewietrzyć, schłodzić czy też nagrzać. Te niezwykłe możliwości wymagają jednak czystych organów zmysłowych, toteż pszczoły często czyszczą czułki - przede wszystkim przy opuszczeniu ula.