Podpytując mojego pszczelarza dowiedziałam się, że przyszłe matki pszczele rozwijają się w matecznikach, czyli w komórkach plastra, które są zdecydowanie większe od innych jego komórek. W zależności od celu powstania mateczniki możemy podzielić na ratunkowe, rojowe i cichej wymiany.
Dowiedziałam się też, że obowiązkiem każdego pszczelarza jest prawidłowe rozpoznanie mateczników. Na podstawie ich formy, uporządkowania i liczby można bowiem bez trudu odgadnąć, w jakim celu pszczoły podjęły się wychowu nowych matek. Jest to bardzo ważna umiejętność, która pozwala po przeglądzie rodziny podejmować dalsze decyzje dotyczące danej hodowli.
Mateczniki rojowe są zakładane przez pszczoły w czasie nastroju rojowego, który służy do rozmnażania i zachowania gatunku. Jakie są przyczyny nastroju rojowego? Może być ich kilka – przede wszystkim przepszczelenie ula, zbyt mała przestrzeń życiowa dla rodziny, stara i niewydolna dotychczasowa królowa, przepełnione gniazdo i zbyt duża liczba larw. Nastrój rojowy może też pojawić się w sytuacji, gdy pszczoły robotnice chwilowo nie mają zajęcia lub w ulu jest zbyt wysoka temperatura. Celem powstania mateczników jest podzielenie roju, by część pszczół mogła wylecieć w towarzystwie nowej królowej. Są one zdecydowanie większe i mają wyraźnie wystający kapelusz. Ponieważ ciężko je zbudować wewnątrz plastra są one najczęściej umiejscowione na krawędzi plastrów lub w niszach gniazda. Dla mateczników rojowych charakterystyczny jest tez czas ich powstawania – pojawiają się mniej więcej od połowy kwietnia do połowy lipca.(patrz zdjęcie wyżej)
Kolejny to matecznik ratunkowy
Mateczniki ratunkowe są zakładane przez pszczoły w momencie osierocenia. Przyjmuje się że po około 6-ciu godzinach osierocenia pszczoły zaczynają budowę pierwszych mateczników. Mateczniki zakładane są pierwszego dnia na larwach jednodniowych, drugiego na dwudniowych, trzeciego trzydniowych. A wynika to z biologii ! Przez pierwsze trzy dni wszystkie larwy karmione są mleczkiem pszczelim. Od czwartego dnia robotnice karmi się mieszanką miodowo pyłkową z odrobiną mleczka, a mateczniki z matkami karmione są przez cały czas mleczkiem pszczelim.
Zjawisko cichej wymiany matek jest jak do tej pory niezrozumiałym zachowaniem pszczół.
Jestem przekonana, że już nie jeden pszczelarz spotkała się z taka sytuacją, kiedy to młoda matka po poddaniu do ula i rozpoczęciu czerwienia została w krótkim czasie wymieniona przez pszczoły na nową młodą matkę. Matka zazwyczaj zdoła zaczerwić kilka elips czerwiu, po czym składa jaja w matecznikach cichej zmiany. Są również obserwowane przypadki zmuszania matki przez rodzinę do złożenia jaj w matecznikach już pierwszego dnia czerwienia matki. To niejasne zachowanie pszczół jest przyczyną strat cennego materiału hodowlanego w naszych pasiekach, wpływa również na obniżenie poziomu produkcji miodu oraz przysparza dodatkowej pracy w pasiece. Jest bardzo frapujące zarówno dla naukowców jak i praktyków pszczelarstwa. Mimo, iż podjęto wiele prób wytłumaczenia tego zjawiska, to nie udało się dotąd bezspornie określić podłoża występowania tego mechanizmu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz